Hata Huhuasi.
Jumolo
ma tapasahat hamauliateon ni rohanta tu Amanta Debata Jahowa Pardenggan Basai ala dilehon do tingki dohot hahipason
tu hita saluhut pinompar ni angka natua-tua i jala boi pinatolhas tu angka
pomparan ni natua-tua taringot ni sejara ni Oppunta namarsahala jala nagabei,ima Oppunta Tuan
Sogar Manurung.
Buku
on disurat mangihuthon panuturion dohot tona ni ni angka natua-tua
naparjolo,lumobi tahe sian damang
nahinan(Parsarune manang Op si Tomuan Manurung)dohot dahahang (Op si Sarma
Manurung)
sian
Janjimatogu Kec.Uluan.
Ganup masa angka ulaon adat, panangkok
saring ni angka natua-tua dohot panulangion ni natua-tua sai natua-tua naduaon
do di jou angka hasuhuton manuturi ulaon i andorang di ngoluna.Sai jotjot do
tahe ro angka natua-tua manang marpungu-pungu dibagasnami sian uju sihadakdanahonhu
manaringoti angka sejarah ni angka natua-tua na jumolo gabei huhut mangkatai
partording ni angka ulaon adat na porlu si ulahonon asa tutur ulaon i soada
haribo-riboan.
Buku on sinurat laho pajojorhon tu angka
pomparan ni Oppunta taringot tu Sejara ni angka Oppunta
sijolo-jolo tubu nagabe i .
Ndang
adong nanggo saotik nahurang manang na hugandai manang na sada hatape sejarah
on sian tinonahon ni damang dohot dahahang sinurathon di buku on.Alai tahe
mangido paniroian dope ahu sian sandok pinompar ni natu-tuai atik tung adong
dope nahurang dok sian nabinotomuna be.
Jadi songoni ma jolo hata huhuasi sian
ahu namanurat bukuon,sai anggiat ma
adong gunana di hita
Nagabe
manghorhon poda nauli di hita ganup pinompar ni natua-tua.Asa baliga do
binaligahon,barita do binaritahon,marhite panuturion dohot tonani natua-tua
taringot tu kissah ni Oppunta nasangap nagabei.
Pauk-pauk
hudali Pago-pago tarugit,nahurang taulahi nasala tapauli.
Janjimatogu tgl 31 Desember2011
Panurat.
Kaliamsyah Manurung AmdPd
DAFTAR ISI.
Hata Huhuasi………………………………………………………………………...i
Daftar Isi………………………………………………………………………………ii
BAB I. Hata Patujolo………………………………………………………………1
1.Tuan Sogar sada halak datu tuan nabegu……………………………1
2.Sahala hadatuon…………………………………………………………………1
3.Asal usul ni Oppunta…………………………………………………………..2
BAB II.Tuan Sogar mandopang Rj Hasibuan…………………………..3
BABIII.Tuan Sogar marmusu dohot Bius Siantar……………4s/d6
BAB IV.Tuan sogar laho tu Dolok Sanggul………………………7s/d9
BAB V.Pangujungina…………………………………………………………….9
BAB I. Hata Patujolo.
1.Tuan
sogar sada halak datu Tuan nabegu.
Dia
do lapatan ni halak nabegu?Halak nabegu marlapatan do i naboi marhalindo manang
boi do ibana dang tarida diida halak nangpe soadong mangholipi ibana Oppuntape boi
do songoni molo dihadang ibana ultopna.dohot hadang-hadangan na namarisihon
anak ni ultopnai.Jala boi do disuru ibana angka begu dohot angka natubu
diladang mangalo musuna.Isarana angka tolong dohot bulu boi disuru gabe hujur mangalo
musuna.
2. Sahala hadatuon.
Ndada
namarguru sian jolma oppunta asa gabe datu naboi manambari namaborit,so holan
sahala hadatuon nasian oppuna do mangajari ibana jala di ulahon dungi sahat tu
habeguon muse namarpahean
lak-lak
dohot tali tali andor-andor nguknguk dohot marultop.Alai tutu ditambai laena
Parmata Manunggal Damanik ma muse
parbinotoanna.Ai ido dipangido songon parsiholan sian laenai asa diloas
boanonni laenai si Boru Napuan.
3.Asal-usul ni Oppunta.
Ia
huta haroroan ni Oppunta sian harangan sionggang do didok angka natu-tua
namanuturhon sarito on.
Naro
do nasida tolu halak namarhaha maranggi sian harangan sionggang lao manopot
raja Hasibuan na sangapi ,hape dang dijangkon raja i nasida gabe tubu ma salisi
ni nasida dohot Raja i.
===========00000000=========
BAB II.Tuan
sogar Mandopang Raja Hasibuan.
Tuat
ma tolu halak namarhahamaranggi anak ni Oppunta Op.Rj Mangatur Manurung sian Harangan
Si
onggang ala dibege nasida barita ni Raja Hasibuan nasangap na gabei.Tung mardos
tahi do nasida natolu na ingkon sahat manjumpangi Raja I,alai di tongandalan
didok oppunta ma tu hahana nadua I
Beha
do di rohamuna sotung ma pola sanggam rohamuna nadua mandapothon
rajai?ninna.Sahalak sian nasida mandok songon namarjambang do imbuluku
mandapothon raja I ala hubege barita ni hasa ngangaponna,jadi roma ompunta
mandok antong molo boti ala dilaosi ho do hatam sian dosni tahinta
Si
jambang ma goarmu bahenon olat nion,ianggo ahu manogar do imbuluku na ikon do
sahat ahu tu huta I mandapothon ibana.ninna.Ia ho beha do ninna ma tu
nasadanari ,alusna oloan hu do naung tapatikhon ingkon sahat hita mandapothon
raja i,ninna huhut songon na marsoppa.Gabe inon ma musedibahen goarna( Soppa
Oloan).Jadi mamuka sian i ma goar ni nasida natolu sahat rodi sonari on.
Sahat
ma nasida natolu tu jangga Disi ma muse nasida maradi jala tinggal ma raja
Sijambang disi ala didok nadenggan do huida tano dison, dison ma jolo ahu ninna
mandok oppunta naduai.
Hape
sahat ma nasida mardalan tu Nalela didok Soppa Oloan ma parjolo ma jolo ho hu
dapothon pe ho tusi,ai sogon na denggan do hu ida tano dison bahen pandaraman
,ninna.Jadi tinggal ma Oppunta Soppa Oloan disi.Jala laho ma Tuan Sogar patulus
langkana mandapothon Raja i,alai jolo dipikiri do aha laho si ulahahonna.
Dung
sahat ibana tu hutai dipaula ma maminjam ogung sian raja i,Ninna ma Ue..
rajanami uahupinjam ma jolo ogung munai ai adong ulaonhu di hutanami ai marpesta
sahalakku.Jadi ninna Raja Hasibuan ma mandok Ibana;ise do ho jala didia do
hutam ale?
Jadi ninna tuan sogar ma mangalusi raja i: Ia
goarhu rajanami Pamungkir do jala tarsingot didia huta ni
bawadi
nabotoon ni raja i do i marsogot.Ai diboto rajai do didia manggkuling
ogungmunai dibege hamu ba disi ma huta ni bawadi.
Jadi
didok Rj Hasibuan ma rupa ni naso martontu do leakmu,jala dang maradat ho
!Abitmu pe laklak ndang leak pahean
ni jolma
tali-talimpe andor, sian dia do harorom tu luaton ?Jala laos di usir ma
ibana sian hutai.
Ala
ni i mansai marsigorgor ma rohani Tuan Sogar maradophon Raja i huhut dinunuti
mardalan uju hasundutan ni huta jala laos disi ma ibana martabuni huhut
marpikiri aha ma nalaho siulahononna .
Di na
saborngin dapotsa ma angkal laho mangalo raja Hasibuan jala na ingkon bungkasonna
do rajai sian hutana,jadi sai mardemban ma ibana manipat ni borngini sampe loja
iponna manghihili ,jala hopa-hopa na
dohot hua ni demban i dippungu tu
sada hudon boru boru,ala somarna gok hudon i,jala ngaloja ibana manghilhili
gabe di duda ma napuran i. Dung gok hudon ondeng ,borhat ma ibana tu huta ni
raja i di borngini laos diloslos ma sude nasa ramba na humaliang ,lumobi di
harbangan tu huta dohot ruar tu balian,so ganda holan sanggar ma natinggal disi
ipe ala naung godang do maluha patna diseati sanggari umbahen so sude hona
loslos.Dung sidung sude inon juguk ma ibana laos di pantalpukhon ma sopa-sopa
ni deban I sasaotik jala huana diusehon sasaotik huhut marpinda-pinda
juguk.Dungi martabuni ma ibana di inganan nasoding disi.
Dungi
torang ma ari ruar ma na di huta i tunggkan balian,diida ma ma namasa disi
,gabe tarhalomong marnidasa.Jala mulak tu huta paboahon tu raja I ;Ueee..da
rajanami adong ma namasa di balian ni hutaon,aha do umbahaen songoni
namasaon?Jadi tarsonggot ma Rj Hasibuan marnida namasa I,gabe
didok
ma: Uee..adong sada bawa ro maminjam ogung namburaon alai tutu nda hulopas pangidoanna,sotung
ma sapata ni inon namasa on?
Di na
tarhalomong nasida sude, Jou-jou ma Tuan Sogar sian inganan partabunianna i
ninna ma: Dia jolo husurmi da………!.asa adong abittu..huhut di suru jala di
paborhat mansai godang tolong gabe songon hujur dohot sior. Holan mambege dohot
mida I, hatahutan ma nasida saluhutna ai dirimpu rohana naung godang ro musu laho mangalele nasida,Jala
mangua ma muse Tuan Sogar :Songon garaga, songon garugu,nasada gabe songon na
tolu pulu,Tuuunduk ,ninna. Laos buhar ma nasida sian huta i ,alai dang lupa
nasida manuguthon ogung na i tu inganan
nasoding laos di tanom.Jala Gr Mangaloksa pe ndang lupa mamboan sampohul tano
dohot mual sa tabu-tabu . Laho ma nasida bungkas sian hutanai(Batu gara),alai,
ala tinggal asu ni Raja marjalo gabe mulak ma ibana muse tu pudi jala
manginsugut di bona ni sanggar na sohona loslos i jala topet do songgop pidong
setset di punsu nisanggar i laos gaor ma seset i songon napaboahon adong jolma martabuni disi,alai dipangido Raja marjalo ma tu
seset i : unang ma laho ho sian i seset unang dapot ni musu i ahu dison annon
,ai molo laho ho sian i luluanna jala gabe botoon ni musu i do ahu na dison
jala padanhu tu ho naso jadi do hasoanhu ho sahat rodi pinomparmu tu pinomparhu
ndang jadi pangannonna dagingmu ninna mandok seset i.Alani i sai tong ma disi
meat seset i.Mamolus ma muse sian i Oppunta Tuan Sogar sian i laho mangalului
nasida,jala sanga do ditilik tu sanggar i,ala diida seset songgop disi dang
laho rohana manigati bona ni sanggar i,gabe didok rohana do:Sugari adong jolma
disi dang tagamon adong songgop seset disi,ninna.Jadi malua ma Raja Marjalo
sian jea i di hatiha i.Jala sian i ma ibana manongon tu ramba na dingkan
hasundutan (sonari didok Lumban Bao),jala laos disi ma ibana masibuni laos
mangula pandaramanna.Disuan ibana ma jelok jala ramos do parbuena.Ianggo didok
juma ni Tuan Ria do inon nian.Adong do didok boru ni Oppunta Tuan Ria Sibuntuon
sisada tarus ,sai jotjot do namborunta i laho tu juma i mansalong haporluan
siapari.Jala diida ma jelok i naung lan parbuena,gabe dibuat ibana ma sada
parbue ni
jelok
i laos songon i ma muse padua halihon ,dung patolu halihon tarjegot ma ibana di
juma i jala hadapotan di bahen Raja marjalo:Hee…i asa tung lomo-lomom mambuat na so ugasanmu?
ninna.Tarhatotong
ma boru ni Tuan i jala hatahutan .Alusna: Ai juma ni damang do on boasa oraanmu
ahu
mambuat nasinuan ni damang?Jadi ro ma Raja marjalo mandok: Ahu do manuan i
ndang Amangmu!
Jadi
marbagas roha roha ma namboru i dohot raja Marjalo disi laos soangir ma
namboruntai.
Mida
I, Longang ma Tuan Ria Mida borunai jala di sungkun ma: Ai ise do donganmu boru
umbahen songonon ho?Jadi sai tangis ma borunai dang pintor olo paboahon,alai
sai di unung Tuan Ria do boruna i
Alai
marpangidoan ma boru ondeng tu amana i
naso jadi bunuon manang agia dihahua sibawa dongan nai.
Jadi ninna Tuan Ria ma tu borunai paboa ma
inang ise ma huroha dongan mu asa songon
on ho?Jadi di paboa ma na Rj Marjalo do donganna.Bah
na so adat naso uhum do i nian ito ,alai beha ma bahenonhu sotung ma marmuruk
anon dohot Amang tuam ai musuna do inon?Alani i Humalaput ma
ibana
mandapothot Tuan sogar jala marsomba paboa sorbanna ala na masa i tu borunai;Tung marpamuati ma roham
mida ahu, huelek ma mabadia ni roham dahahang mida musum Alana nunga tung songon i huroha nasibta marboru naingkon saut
ma ibana tu musui,ninna.Jadi dioloi Tuan Sogar do pangidoan ni Tuan Ria i unang
pola be agia di hahua Raja Marjalo,Gabe saut ma borui tu Raja marjalo .Jala
dilehon ma jumanai songon pauseang tu boruna i,laos disi ma dipajonjong
bale-balena.Ima mulana huta Lumban Bao.
---------------00000000000000000-------
BAB II.Tuan sogar marmusu dohot bius Siantar
A.Tuan
Sogar dimimithon marga Sibuea.
Ia
namargoar bius Siantar ima bius na marparbalohan Toba dohot Uluan manang namarmargahon pinompar ni tuan
Sorba ni Banua
Dung
leleng ma Tuan Sogar tarbarita datu tuan nabegu martuptup ma bius siantar naeng
mambunu ibana,songon on ma sejarana.
Di
paula marga sibuea ma marmusu dohot angka marga naasing di sabola
habinsaran,dungi roma marga sibueai mangontang Oppunta Tuan Sogar manolong
nasida laho mangalo musuna i .Jala marjanji do marga sibuea I naingkon
lehononna mansai godang sinamot songon upana dohot sada boruna na uli bahen
parsonduk ni Oppunta molo boi monang maralohon musuna.
Di
na sahali targogot ma Tuan sogar di topi ni aek Asahan gabe laos manimbung ma
ibana tu batang aek i,jala dirimpu roha ni musuna i ma naung mate ibana ,hape
mangolu jala ruar ma ibana sian aek i laos manginsugut tu bona ni gala-gala naadong
disi,laos disi ma iba na maradi.
Ala
ni malena mankail dengke ma ibana disi(ima mulana gabe digoar huta Gala-gala
panghailan), jala di tutungi laos dipangan, marnida timus ni api na disi ro ma
angka musuna muse mangalele ibana alai ndang dapotsa.
Hape
di nasadari manogot niari laho ma maragat marga si buea ondeng, hape diida ma
Tuan Sogar modom di ginjang topet di bakkar ni bortai , ala ni lojana dihilala
diolati angka musuna, dimimtmithon marga si buea i ma ibana tu musuna i.Dungi
marroan be ma angka musu i mangarongom ibana tu bona ni borta i;adong mandok
tuat ma ho sian i !ninna alai adong do na manaek tu borta i alai di pandabuhon
do sude ganup na manaek laho mangaroro Ibana.
Hinorhon
ni i ditaba natorop i ma borta i,dung marumpak bortai pintor sigop do Tuan
Sogar hehe alai pintor boi do di tangkup angka musuna i ibana laos di beanghon
ma ibana,jala di dabu raja ni bius ma uhum tu ibana na ingkon do bahenonnasida
gabe si palabe ingkau .
Dung
songon i uhuman i di dabu tu ibana ba tung unang ma jolo pintor sonari ahu
pasahat hamu bahen sipalabe ingkau rajanami mangido ma ahu tu hamu :ua jolo
pamokmok hamu ma daginghu asa untabo jala umpola allangonmuna!Ninna Oppunta
Tuan sogar mandok musuna i.
Gabe
ro ma musuna i mangalusi:Antong aha ma pangidoanmu dok ma asa nilehon,ninna.
Jadi
ninna Tuan Sogar ma mandok raja ni bius i:Jagal asu si tommbet do dohot manuk
mira jarum bosi dohot ihan saur niampang
do lehononmuna singkop marpege iris-irisan, tuak tagkasan jala ikon halangon
muna do gordang pungkulonmuna ogung sabangunan jala patortoronmuna do ahu dung
i pe asa pasahat hamu ahu hombar tu lomomu sotung maon amporotan hamu
mangallang daginghu,ninna.
Dungi
dipatupa ma angka i sude,dilehon ma tu Oppunta laos dipangan ma sipanganon
i.Dung sidung i, Dipangido ma asa manortor ibana jala dipangido muse ma pisona
piso si aek mual nanipogo ni musunai asa dipaulak nian tu ibana.Sude
pangidoanna dialopi raja ni bius i do.Dung i manortor ma ibana mangaleap-leap.
Sidung
sada gonsi dipangido ma muse gonsi na asing,alani malo ni ibana manortor gabe
sai longang ma angka raja ni bius i paida-idahonsa.Dung sidung sada gonsi nari
badipangido ibana ma muse gonsi ni hadatuon dohot habeguonna,hinorhon ni i sai
longang jala tarhatotong ma angka raja i dohot angka ulu balang napitu rodi
angka natorop i paida-ida hamaloon ni Oppunta i.Di nasopangaman sigop ma di
nasanghidop mata dienet piso alasanna si Aek mual i sian sarungna laos di
pantampulhon ma ulu ni angka ulubalang na pitu ni bius i dohot angka raja
na.Ala ni i maporus ma sude angka natorop i lumobi angka musuna i sude ala ni
biar ni nasida maradophon Tuan Sogar,
Dungi
didapothon marga sibuea I ma ibana laos didok jalo ma upam,jala boan ma boruku
sada di ho bahen parsondukmu,ninna.Alai ala sogo ni rohani Tuan Sogar mida
sibuea ondeng ninna ma mangalusi ndang tupa idaonmu laho saut diahu borum i ai
parmimit doho hape,jala dang haposan ho sandok lehon upanghu najinanjihonmu
saguru tu padanta,ninna .Alai sai di elek Sibuea ido Oppunta Tuan Sogar asa asa
dipasaut borunai ,ai didok rohana molo saut ibana hela jala adong anakna sorang
sian borukon tontu mabiar do halak agia mida ahu ala ni ibana,ninna rohana.Jadi
gabe saut ma borunai di parripe oppunta Tuan Sogar jala sorang ma anakna sian
inon namargoar Oppu rajum.
B.Tuan
Sogar marhuta di Gala-gala pangkailan.
Dung manang sadia leleng nari adong
ma masa ulaon bius di huta i.
Di
nasadari adong ma ro horbo narintik gasaon manggaori ulaon i,jala mabiar ma
angka loloan na torop i mida namasai,ai tung sude do di barungkas horbo i nasa
na adong ni idana disi,tung so diboto nasida be manang aha si patupaonna laho
mambahen menak horboi.
Alani
I didok raja ni bius ma :Tingting ale!manang ise nabarani mangalo manang
pamenak horbo narintik i tung lehonon do upana saguru tu lomo ni rohana manang
aha upana! ninna.
Tongon
do ro Tuan Sogar disi,laos didok ma ahu ma rajanami alai aha ma lehononmu di
ahu molo boi hupatunduk horboi?ninna ibana.Saguru tu lomom ma tuannami ninna
rajai ma.Antong jolo marpadan ma hita asa hu patunduk horbo I,ninna Tuan
Sogar.Antong aha ma pangidoanmu asa nilehon ninna raja i ma tu ibana.
Ingkon
lehononmu ma tano nasa bolak ni hinangkam ni bobak ni horboi asa adong hapeahan
ni sobanhu dohot parguluan ni pathu,ninna.
Jadi
roma simatuana (Si buea) mandok:Ai ianggo nasa i do bolakna pangidoanmu hape
tano dison sai lapang,ba hulehon pei di tuani ai naooto do huroha ho! ninna.Ai dirimpu rohana do nasabolak ni
bobak ni horbo i laho silehononna.Jadi marpadan ma nasida:Dengke ni sabulan
tonggina do tabona,ise siose padan tu ripurna do tu magona;Pat ni lote tu patni
satua Mate pangose,mate panguba.
Dungi
sogot nai muse roma horbo narintik i manggaori ulaoni muse,pitor sigop ma Tuan
Sogar mandopang horbo i laos dipungilhon ma ulu ni horbo i.Mida i longang ma
sude nasa namarnidasa gabe mabiar mida Oppunta Tuan Sogar.
Dung
mate horbo i ,rongom ma angka natorop i ai dirimpu rohana pintor boi buantonna daging ni horbo i bahen juhut,hape
diorai Tuan Sogar do:unang jolo jonok
hamu tuson anjokko hubuat upaku jolo sun pe hubuat bobak nai di hamu pe annon
dagingnai ninna ibana.Ai molo moru bobaknai annon gabe moru do upaku lehonon ni rajai
,ninna.Dung sidung dibuat bobak ni horbo i di tinggalhon ma dagingna i dibinda
angka na torop i.Jala diboan ma bobak ni horbo i tu jabuna.
Dung
piga ari ro ma sibuea i mandok tu Tuan Sogar:Boan ma bobak ni horbo i
asahulehon upamondeng!
Paima
jolo mahiang ,unang bau maon raja nami ninna .Dung saminggu disuhuni sibuea ma muse:
Nga didia bobak ni horbo i ninna.Paima jolo rajanami ninna oppunta Tuan
Sogar.Diure ibana ma bobak i nasa balga ni bonang,gabe bonang huling-huling ma
bobak i.Dung sidung bobak i di ure di boan ma turaja i mangido upana hombar tu
padan nasida.
Dung i
roma sibuea mandok tu ibana:Nunga didia bobak ni horboi?ninna.
Nga
di hadang-hadanganhon rajanami patudu ma tano silehononmu songon upani bawadi
ninna Tuan Sogar.
Ba
nunga sambor nipinghu,pompot ni oloanhu hape,ba!maup ma ahu hape ninna Sibuea
ima.
Ba
!beha mai rajanami ai naung hata ma padan dang tarjua rajai be so magopo ninna
Tuan Sogar ma.
Jadi
ma di pabostang bonang huling-huling i ;
Sian
Purba tu Pastima(Timur-Barat),Pantik ma disi rajanami asa hupantik dison! ninna
Tuan Sogar.
Sian Dangsina tu Utara(Selatan-Utara).Pantik
disi rajanami asa hupantik dison!Ninna Tuan sogar muse
Suda
ma hona suhat tano ni si buea i rodi hutana,gabe bungkas ma nasida sian hutana.
==================000000000000=====================
BAB IV.Tuan Sogar laho tu Dolok
Sanggul.
A.Tuan
Sogar Marga Simamora Debata Raja?
Tung
mansai godang do halak nasai manungkun jala sungkun-sungkun :Songon dia do
parsolhoton ni marga Manurung tu Simamora Debata Raja?Nadeba mandok sude do
Simamora Debata Raja marampara tu Manurung,;Sian Simamora Debata Raja mandok
dang sude Simamora Debata raja namarhubungan tu Manurung holan Nahum diimana
do.Sian Manurung mandok dang sude
Simamora Debata Raja i Manurung ,holan naso
siallang jagal ursa do.
Antong
!Ise do Oppunta Tuan Sogar? Marga Simamora Debata Raja do,manang marga Manurung?Molo sude do
pomparan ni Opunta Nahum diimana ndang boi mangallang jagal ursa
Sude
do nasida masuk tu Manurung?Molo Manurung do Tuan sogar I boasa masuk tu
tarombo ni Nahum di imana?Balikna muse :Molo Marga Simamora do Tuan Sogar i,
Boasa masuk tu tarombo ni Oppu Raja Mangatur generasi Ke IV Toga Manurung,jala
pinomparna untorop di Uluan?(Anakna 9 halak,boruna 3 halak).Molo taparohahon
hariara natubu ditambak ni Oppunta Tuan Sogar na di Batu najagar Dolok sanggul
uju dia do gumodang dangkana,jala aha do alatanna?
Angka
on ma naringkot sitotaron nian unang pola sai adong sungkun-sungkun naso boi
sidung sian roha ni angka pomparan ni natua-tua i,asa unang adong gabe sambil namarsipinggili
manjorati angka generasi na laho ro muse :Gabe so boi masi olian marga simamora
Debata raja dohot Manurung.Hinorhon ni padan?Antong songon dia do asa solot
Tuan Sogar tu tarombo ni Nahum di imana Simamora Debata raja?
Jaha hamuma jala antusi hamu angka
pomparan ni natua-tua i ma na sinurat/ napinajojor di toru on.
B.
Jujur ngolu ni natua-tuai (Tuan Sogar).
Andorang so borhat Oppunta tu dolok
sanggul nunnga torop anakkona di uluan,ima:1.Paliang,2.Rj Natotar.3.Op ni
Harian,4.Guru Mangaraja,(Naopat on marhuta di Janjimatogu)
5.Rj Siperek,marhuta di
Sihubak-hubak,6.Op Pungutan marhuta di Lbn Tonga-tonga Narumambing,7.Op Rajum
di Gala-gala Panghailan,8.Guru Pangajian di Jangga dolok.9.Rj Pardemban di
Pardembanan.Boruna 3 do na binoto,ima 1.Siboru Medengedeng.muli tu Raja Baruara
Tambunan 2.Namuli tu SiHaloho marhuta di
si hubak-hubak jonok tu Aek salak.3.Namuli tu dlk 1000.Marhuta di Lbn Ginabean
Desa Partor Janjimatogu.
Dung tarbarita ma Oppunta Tuan Sogar datu
bolon jala ulubalang nabegu tu saluhut manisia na adong di tano batak on roma
sahalak sian pomparan ni Simamora Debata Raja namargoar Nahum di imana
mangontang Oppunta Tuan sogar,mangido pangurupion laho mandopang musuna. Ise do
ulaning angka musuna?Jala aha do bonsirna?Aha panghorhonna?
Ia
musuna ima sian angka dongan tubunado,haha angina nadeba,dohot angka marga
naasing.
Bonsirna
ala ni na marjuji dohot marundang-undangan do.Panghorhonna masi bunuan dohot
masilelean, masi bungkasan.
Dung
sahat Nahum diimana tu uluan di parseo disuhuni ma tu angka na jumpasa disi
manang nadidia do Tuan Sogar maringanan.Ujui najolo onan ndang di Porsea sonari
dope di Sirait uruk do pe onan nagodang.Alai sude luat do ro maronan tusi
martiga ro do sian simalungun sian samosir marsolu bolon.nang sian dairi pe
dohot humbang.
Topet
onan nagodang do parro ni Nahum dimana laos pajumpang ma ibana di parseo dohot
Tuan Sogar.Mansai las ma rohani Nahum diimana dung pajumpang dohot datu jala ulubalangi.
Ue
….tuan nami ua urupi ma au laho mandopang angka musuku di luatnami an,napos do
rohangku ingkon namonang ahu mangalo angka musui molo olo do tuanhu mandohoti
ahu tu hutanami,manang dia pe dipangido roham hualopi pe disi,ninna Nahum
diimana.Jadi ninna Oppunta ma tu Nahum diimana :Molo dibahen ho ma ahu songon
anakmu ba na olo do ahu mangalo musum ,ninna.Dungi marpadan ma nasida nadua,ima
padan na soboi mose.
Dungi
borhat ma nasida nadua marsolu do nasida laho manaripari tao manuju dolok ni
pangururan,manigor ma tu Dlk Sanggul.
Dung
sahat nasida tu huta ni Nahum di imana jala di boto natorop, mabiar do sude
musui midasa.
Aha
do nahombar si patupaonhu tuannami?ninna Nahum diimana ma.Jadi ninna Tuan sogar
ma:
Asu
sitommbet ma patupa! pature mai marpege iris-irisan dohot tuak tangkasan,ihan
saur niampang.Dung dipatupa ma i manogot ni ari ,Marpahean laklak ma Tuan Sogar
hande-handena laklak,jala tali talina andor nguknguk do, ianggo nahum diimana
paheanna pahean ni raja do. Dipangan nasida ma sipanganon i ;Jala molo dipangan
sipanganon na sian jagal asu i di posat ma bona ni andor tali-talina i Jala
sude ma andor nguknguk na di balian dohot di harangan mallunguk-lunguk ,sude
asu na adong di luat i marauangi .Hinorhon ni i mabiar ma sude musuni Nahum
diimana,didok :Nga ro musu beta ma hita
ale!Jadi angka musuna namabiar patu bungkas ma sian luati.
Tung
mansai holong ma roha ni Raja Nahum diimana mida Oppunta Tuan Sogar,gabe didok rohana ma:Beha do bahenonku asa tongtong
datu on mian rap dohot ahu dison!ninna.
Adong
do boru ni raja i naung ma balu ala dibunu musu sinondukna di harangan laho
mandiori ubat,Ai marsahit na posi do boru ni raja i,jadi dipangido Nahum
diimana ma asa ditambari Tuan sogar boruna I.Diubati Tuan Sogar ma boruna
ondeng laos malum ma di hilala.
Dungi
holong ma rohani boruna ondeng tu Tuan Sogar jala dipungka ma marbagas.Dipaula
so di parrohahon Nahum diimana do inon,agia tahe las do rohana jadi boruna
ondeng gabe parsonduk ni Tuan Sogar,ai molo adong nanggo sada pe anakna sian boru on mabiar do musu I mida ahu ,ninna rohana.
Dung
sun sude naporlu di Nahum diimana mulak ma Tuan Sogar tu Uluan parose angka
pinomparna,jala leleng ma ibana di Uluan,hape manang sadia leleng nari soangir
ma boru ni Nahum diimana .Dungi hu ma di bulanna gok ma arina,marhodo hodo ma
boruni raja i laho manubuhon nadi bortianna,alai dang tolapsa manubuhon poso-posoi
laos mate ma boru ni raja i,alai poso-poso nadi bortianna sai tong mangolu
do.Jadi ditaruhon ma bangke ni borunai tungkan dolok jala di tantan tu
lombang,dung i di hungkupi ma dohot angka bulung-bulung ni hau
dohot
ramba naadong dilombang i dohot panghirimon anggiat manumpak asi ni roha ni Mulajadi
Nabolon tubu poso-poso i .Jadi dang di kubur ina natinampar ni lali najolo
ditaruhon do i tu inganan na asing sian parbandaan,jala di hungkupi dohot ramba
/bulung ni hau.
Dung
adong hira saminggu ,adong ma sahalak parsoban tu dolok i laos marsoban tu
lombang na disi,jala adong ma dibege ibana songon soara ni poso-poso na tangis
di lombang i;Mabiar situtu ma ibana umbege soara I;sotung na homang I nuaeng ,humalaput
ma ibana ruar sian lombang I ala ni biarna.Alai mulak ma ibana muse tahe,ai
didok rohana:ai tu son do di ari naung salpu ditaruhon hami boru ni rajai ninna
rohana,tuat ma ibana muse mijur tu lombang I ,hape di ida ibana ma,sada
poso-poso dipatarus ursa dilambung ni bangkei,naeng di abing ibana ma dakdanak
I alai dang diloas ursa I ,agia muse naeng di pungkir ursai do ibana.Alani
I,maporus ma ibana nangkok sian lombang I sahat tu huta ni raja I,laos di paboa
ma tu Nahum di imana,ninna ma:Raja nami nda tu lombang na di dolokan do tataruhon bangke ni boruni raja I na
minggu nasalpu?Adong ma nuaeng sada posos-poso dilambung ni hapeahan ni
borumunai na sai tangis,jala dipatarus ursa,beta ma ta ida,ninna.Jadi ro ma
Nahum diimana mandok tu parsoban i:ise do ho?Sotung na pairis-iris bulung ni
bulu ho parigat-rigat bulung ni tolong,pasungul-sungul hinalungun paingot-ingot
sidangolon?Jadi ninna parsoban I ma: ndang rajanami situtu do na hudok naung hu
ida do jala naeng hu abing do poso-poso I alai dipungkr ursa ido ahu.
Atong
molo boti Molo nasintong nindokmu ba nadenggan majaloon mu lehononhu do upam marguru
pangidoan mu,alai molo so tutu ni alua-luhonmu ba gabe sipalabe ingkau ma ho
bahenon ate!Ninna raja ima tuparsoban i.Ba ipetaho rajanami,alai molo tutu do
nahudok ba lehonnonmu ma upaku songon nidok ni raja I,ninna parsoban I mandok
raja I.Jadi mabulan ma nasida naso talut mose.
Jadi
didasdas Raja I ma parsondukna:O …ale inang na mora boru ,Parsonduk bolon na
uli lagu,beta ma tajalahi pahompunta ninna sorang di lombangan dipatarus ursa
ninna baeon!boan parompana dohot ampotna,huhut mangangguk bobar nasida
nasaripe.
Adong
sada asu ni rajai na malo martondung ,didasdas ibana ma asui asa dohot jala parjolo
mangeahi situjuonnasida:Turut! huhut di pajaja ma asui laos parjolo laho tu
dolok ,dungi mulak
muse
ma asu i huhut sai marawangi ,laho muse, mulak muse,sai songonima asu i sai
marawangi paboa natutu do adong poso-poso di lombang i dipatarus ursa, marlojongi
ma sude na sa namangihut tusi jala mangangguk bobar do raja Nahum diimana huhut
marlojong mangeahi lombang hapeahan ni borunai naeng humatop abingonna
pahompunai sian lombangi.
Dung
sahat nasida tu lombangi di ida ma tutu poso-poso i naung di patarus ursa.Jala
di padonok jala dieahi ma ursai laho mangabing poso-poso i sian holang-holang
ni pat ni ursa i,alai ditandak ursa I do ibana ,dung pe di elek ma ursai boruku
ma ho mulai sadari on ho ma panganti ni boruku beta ma hita muli tu huta,loas
ma huabing anakmon da hasian!ninna Nahum diimana.
Dungi
diloas ursa ima diabing poso-poso I,laos mangihut mulak tu huta.Sahat ma nasida
tu huta,diharoani ma pahompuna i jala di bahen ma goarna Manurung Simamora
Boru-boru.Jala disuru ma angka naposona mambahen sada bale-bale inganan ni ursa
i jala dipiaro gabe songon boruna manang dia ma naringkot di ursa i dalopi
nasida nasaripe mai.Jala molo tangis poso-poso i
dilehon
ma pataruson ni ursai.Dung I ditongos Raja Nahum diimana ma surat tu Tuan
sogar,
Disurathon
di bulu suraton :Tuan Sogar!Nunga sorang anakmu alai nga mate ianggo boruku,songon
i ma hatana di surat i Dibahen ma sarung ni surat i sanjongkal bulu tolang ,jala
di pamasuk ma surati marangkup sigira-gira. namarlapatan, asa hatop surat i
sahat, jala di ambalhon ma surat i uju Uluan marhite alogo,jala sahat ma tu
Tuan Sogar,dungi bohat ma Oppunta Tuan Sogar tu Dolok Sanggul manjalahi anaknai.Jala
ditonahon Raja nahum di ibana na do naso jadi panganon ni nasida jagal ursa
rodi pinompar ni pinompar ni pahompuna i.
BAB V. Pangujungina.
Songon ima sejara ni hubungan ni manurung
dohot Simamora Debata raja mangihuthon tona ni
angka
natua-tua na sahat tu panurat sejara on.
Jala
dang na mangaliga,jala dang na mamogo ,dang na mambahen asa marsirang Manurung dohot pomparan ni oppunta Simamora debata raja,holan na pahothon do.
Alana di taon 1963 pe barita na di Dolok sanggul do hape Oppunta Tuan sogar
marujung ngolu,laos disi ma dibahen tambak ni natua-tua i.Ai naro do pomparanna
sian dolok Sanngul paboahon uju I,ala sai didiori angka pinomparna natinggal di
uluan ,Didia do tambak ni natua-tuai ?Jala songon ima sude jujur ngolu ni
oppunta Tuan sogar nasai binege jala ditonahon tu hami marsundut-sundut.
Molo adong dope na mamboto sejara ni
natua-tua i nadumenggan ba boi do muse tatambai asa dumenggan
suraton muse.Boti ma.
=================================
Horas ma di hamu.
BalasHapusAngka na tarurat di blog muna on, hata sian ise ma? Jala adong do buku na?
Mauliate
Mauliate Bapa.....
BalasHapusAtas info nya...
Berarti martulang do hita tu simamora, molo mengihuthon cerita on...
BalasHapus